Participatief ontwerp
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Participatief ontwerp is een benadering waarbij belanghebbenden, zoals toekomstige gebruikers, actief worden betrokken bij het ontwerpproces om hun behoeften en wensen te integreren in het uiteindelijke ontwerp.
Omschrijving
Bij participatief ontwerp werkt de ontwerper samen met de beoogde eindgebruikers of andere belanghebbenden. Het doel is om de wensen en ervaringskennis van deze groepen mee te nemen in het ontwerp, wat kan leiden tot een ontwerp dat beter aansluit bij de praktijk en meer draagvlak heeft. Dit proces kan plaatsvinden door middel van diverse methoden zoals gesprekken, presentaties en workshops. Door belanghebbenden actief te betrekken, kan het ontwerp worden verbeterd en kan er tevredenheid ontstaan bij de betrokkenen.
Toepassing en voordelen
Participatief ontwerp wordt toegepast in diverse sectoren, waaronder de bouw en stedenbouw, bij het ontwikkelen van producten, diensten en systemen. Het betrekken van belanghebbenden in het ontwerpproces kan de waarde van het eindresultaat verhogen en ervoor zorgen dat het ontwerp aansluit bij de menselijke maat. Het kan bijdragen aan een groter draagvlak voor de uitvoering van een project en kan leiden tot een ontwerp dat beter aansluit op de wensen van de omgeving, waardoor de baten groter kunnen zijn. Het wordt soms ook aangeduid als co-creatie of co-design, hoewel er in de literatuur onderscheid wordt gemaakt tussen deze termen.
Methoden en technieken
Verschillende methoden kunnen worden ingezet bij participatief ontwerp, zoals 1-op-1 gesprekken, publiekspresentaties waarin ontwerpkeuzes worden toegelicht, en workshops waarin belanghebbenden directe invloed hebben. Ook het gebruik van visualisaties, zoals schetsen of virtuele modellen (VR), en methoden zoals persona's en scenario's kunnen helpen om ideeën te verkennen en feedback te verzamelen. Het testen van prototypes behoort eveneens tot de mogelijkheden om gebruikerservaringen te simuleren en het ontwerp hierop aan te passen.
Vergelijkbare termen
Gebruikersparticipatie
Gebruikte bronnen: